Aminokwasy glukogenne i ketogenne

O tym, że podaż białka jest niezwykle ważna przy sportach siłowych, wie chyba każdy. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, jakie pełnią one funkcje. W ich skład wchodzą zarówno aminokwasy glukogenne, jak i ketogenne. Obie grupy są równie istotne. Czym dokładnie są? Jak je dostarczać? Sprawdzamy.

Różnice między aminokwasami glukogennymi i ketogennymi

Każda cząsteczka proteinowa stworzona jest z kwasów aminowych, czyli związków organicznych, które odpowiadają za rozmaite zadania. Część z nich jest naturalnie produkowana w każdym organizmie (endogenne), a inne należy dostarczyć z zewnątrz w postaci pożywienia lub odżywki (egzogenne). Różnią się one też końcowym produktem ich metabolizmu.

Synteza glukozy

Grupa aminokwasów glukogennych stanowi substrat, z którego może dojść do syntezy glukozy. Poza leucyną wszystkie białkowe kwasy aminowe mogą brać udział w tym zjawisku. Wśród nich znajdują się zarówno takie, które mają wyłącznie syntezę glukogenną, jak i te, które jednocześnie przemieniane są w sposób ketogenny. Tymi pierwszymi są:

• alanina,
• arginina,
• asparagina,
• cysteina,
• glutamina,
• kwas glutaminowy,
• seryna,
• histydyna,
• metionina,
• prolina,
• kwas asparaginowy,
• walina,
• treonina,
• histydyna,
• asparaginian,
• glicyna.

Wśród tych biorących udział zarówno w glukogenezie, jak i ketogenezie znajdują się:

• tyrozyna, fenyloalanina, izoleucyna, lizyna, tryptofan.

Synteza do ciał ketonowych

Drugą grupę stanowią aminokwasy ketogenne, czyli związki rozpadające się do ciałek ketonowych. Część z nich jest też glukogenna, co zostało opisane powyżej. Istnieje również jeden biorący udział tylko w ketogenezie. Jest nim leucyna.

Rola kwasów glukogennych

Osoby regularnie trenujące w sposób siłowy, by notować efekty, muszą dbać o właściwą podaż tych dwóch grup związków organicznych. Pierwsze z nich, czyli kwasy glukogenne są szybko uwalniane. Trzeba je dostarczyć przed treningiem.

Ćwiczenia na siłowni zwiększają zapotrzebowanie na energię, która w postaci glukozy pobierana jest z tkanek mięśniowych. Jeśli znajduje się w nich odpowiednia ilość aminokwasów glukogennych, to właśnie one stanowią źródło energetyczne i poddawane są syntezie do tej formy cukru. Jeżeli jednak ich stężenie jest niskie, organizm musi sięgać bezpośrednio do mięśni. Proces ten warunkuje podaż mocy, która pozwala sprostać siłowemu wyzwaniu, ale niestety prowadzi też do rozpadu muskułów. Dochodzi do niepożądanego katabolizmu. Nie tylko uniemożliwia on rozwój muskulatury, ale wręcz sprawia, że intensywny wysiłek niszczy to, co już zostało zbudowane.

Największy udział w stymulowaniu anabolizmu i przeciwdziałaniu katabolizmowi mają alanina i glutamina, ale istotne są też walina i izoleucyna. Glutamina jest dodatkowo transporterem azotu, co jest ważne podczas regeneracji, bo pierwiastek ten pozwala mięśniom przyswoić pozostałe cegiełki budulcowe.

Zadanie związków ketogennych

Równie istotne są aminokwasy o charakterze ketogennym, które uwalniane są dużo wolniej. Leucyna (jedyny tylko ketogenny związek) wraz z izoleucyną i waliną składają się na tzw. BCAA, czyli związki rozgałęzione. Ta pierwsza, mimo że nie tworzy glukozy, jest również przydatna podczas bieżącego wysiłku. Syntezuje się bowiem do postaci ciałek ketonowych, które też biorą udział w procesach energetycznych, umożliwiając transport komórek tłuszczowych, co warunkuje ich spalanie. Dzięki leucynie trening siłowy nie tylko przyczynia się do budowy mięśni, ale też redukuje tłuszcz.

Jednak najważniejsza rola BCAA odgrywana jest po treningu, w tzw. czasie regeneracji. To na tym etapie rosną muskuły, jeśli zostaną im zapewnione odpowiednie warunki (wcześniejszy trening dostarczający bodźce do mięśni oraz właściwe stężenie m.in. BCAA przy odpoczynku). Aminokwasy rozgałęzione wypełniają szczeliny powstałe we włóknach w wyniku skurczów siłowych, co powoduje wzrost mięśni. W procesie tym pomaga dostępność azotu, którą z kolei warunkuje glutamina (glukogen).

Jak zapewnić właściwą równowagę aminokwasową?

Jak widać praca związków glukogennych i ketogennych jest równie ważna. Kwasy te wzajemnie się uzupełniają. W skrócie można stwierdzić, że te pierwsze są ważniejsze głównie podczas treningu, dają bieżący zastrzyk energii, chroniąc przed jej pobieraniem z muskułów, ale mają też znaczenie w potreningowej regeneracji np. w transporcie azotu. Z kolei te drugie większą rolę odgrywają przy odpoczynku, warunkując przyrosty, jednak za sprawą leucyny wspierają też etap wysiłku, dając dodatkową energię z tłuszczu, co pozwala na spalanie zgromadzonych rezerw. Odpowiednią podaż wszystkich zapewnią odżywki.

Podsumowanie

Jakie aminokwasy zatem wybrać? W naszym sklepie (https://www.hitec.pl/) dostępne są suplementy, które zawierają zestaw związków z obydwu grup, co sprawia, że działają one kompleksowo. Są to produkty BCAA wzbogacone dodatkowo o alaninę i glutaminę, a także inne składniki. Sprawdź katalog i wybierz produkt, który uchroni Cię przed katabolizmem i zapewni właściwe warunki do rozwoju tkanki mięśniowej.